Σπήλαιο Περάματος. Κάποιοι δεν θα γνωρίζετε καν την ύπαρξή του και κάποιοι άλλοι δε θα σας πηγαίνει το μυαλό ότι το συγκεκριμένο σπήλαιο ανακαλύφθηκε τυχαία το 1940! Πρόκειται για ένα ένα τριώροφο παλάτι, με ασύγκριτες ομορφιές και θαυμαστά στολίδια, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ομορφότερα των Βαλκανίων, που στεφανώνει το γραφικό χωριό Πέραμα. Τα στολίδια που διάλεξε η φύση γι΄αυτό ήταν από τα πιο όμορφα και τα πλουσιότερα. Απαριθμεί 19 είδη σταλακτιτών και σταλαγμιτών, τη στιγμή που σε άλλα σπήλαια συναντώνται 6-10 το πολύ είδη.
Ένα από τα πιο ξακουστά σπήλαια της Ελλάδας, µόλις 5 χλµ. από τα Ιωάννινα, ανακαλύφθηκε κατά τύχη το 1940! Περιλαμβάνει ένα ασβεστολιθικό υπόγειο 14.800 τ.µ. (η τουριστική διαδροµή είναι 1.100µ.) που αποτελείται από πολλές διαδοχικές αίθουσες και διαδρόµους στολισµένους µε πάνω από 19 είδη σταλακτιτών, σταλαγµιτών, και «κουρτινών» και άλλων σπηλαιολογικών ευρηµάτων, που όλα µαζί µοιάζουν µε ένα υπαίθριο µουσείο γλυπτικής! Πάνω από 1.500.000 χρόνια πέρασαν µέχρι να φτάσει στη σηµερινή του γεωλογική µορφή.
Από το χθες στο σήμερα
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του σπηλαίου, www.spilaio-perama.gr παλαιοί κάτοικοι των Ιωαννίνων, διηγούνται ότι η είσοδος του Σπηλαίου ήταν γνωστή πριν από το 1900 και ότι ο μπέης Χολιάσης Εφέντης την έκλεισε περί το 1907 για λόγους ασφαλείας. Από τότε όμως τίποτα δε θύμιζε την ύπαρξή του. Γνωστό έγινε κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1940) από κατοίκους του χωριού οι οποίοι κρύβονταν στα κοιλώματα του λόφου Γκορίτσα,για να προφυλαχθούν από τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων.
Το εσωτερικό ωστόσο του Σπηλαίου παρέμεινε άγνωστο, από το φόβο ή και το δέος που προκαλούσε, γιατί έπρεπε να προχωρήσει κανείς έρποντας επί 100 περίπου μέτρα, για να φτάσει σε θαλάμους με ψηλές οροφές. Μετά τον πόλεμο, και συγκεκριμένα το έτος 1951, περνώντας από εκεί τυχαία ο γεωλόγος-σπηλαιολόγος, Ιωάννης Πετρόχειλος έμαθε για την ύπαρξή του. Εισχώρησε σε αυτό και θαύμαζε επί ατέλειωτες ώρες το έξοχο αριστούργημα της ελληνικής φύσης, το πρώτο σε μέγεθος και ομορφιά που συναντούσε στον τόπο μας. Οι εξερευνήσεις συνεχίστηκαν κατά τα έτη 1953-1956, οπότε και αποκαλύφθηκαν νέα διαμερίσματα. Μεγαλόπρεποι διάδρομοι, εκτεταμένοι θάλαμοι καθώς και ο πλούσιος και πρωτόφαντος στολισμός του παρέπεμπαν σε πολυτελές παλάτι, όπου μόνο χθόνιοι θεοί θα μπορούσαν να κατοικούν. Έτσι λοιπόν το Σπήλαιο Περάματος αφιερώθηκε στον Πλούτωνα και την Περσεφόνη.
Τοποθεσία
Το Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων, βρίσκεται στα Νότια κράσπεδα του λόφου Γκορίτσα, στο υψηλότερο σημείο του κέντρου του χωριού Πέραμα, δέκα μέτρα υψηλότερα από τη μέση στάθμη της λίμνης Παμβώτιδας και σε υψόμετρο 480 μέτρων. Τα πόδια του λούζει η λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων, που έγινε ξακουστή με το θρύλο της Κυρά-Φροσύνης και του Αλή Πασά.
*Εκτός όμως από το μέρος εκείνο του Σπηλαίου, που είναι προσβάσιμο στους επισκέπτες, υπάρχει και το ανεξερεύνητο Σπήλαιο, το λεγόμενο «Άγνωστο Σπήλαιο». Υπέροχοι φυσικοί σχηματισμοί από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, συνθέτουν ένα ειδυλλιακό σκηνικό απείρου κάλλους.
Tip: Το 1956 βρέθηκαν απολιθωµένα δόντια και οστά της αρκούδας των σπηλαίων.