Μετά την περσινή του επιτυχία, ο θεατρικός μονόλογος του βραβευμένου πεζογράφου Δημήτρη Οικονόμου για τη ζωή και το έργο της Φλέρυς Νταντωνάκη, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη με την Ελένη Κοκκίδου στον ομώνυμο ρόλο, επιστρέφει στο Θέατρο Σταθμός για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων.
«Το τραγούδι της Φλέρυς» σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη με την Ελένη Κοκκίδου επιστρέφει !
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, το Θέατρο Σταθμός διαθέτει μειωμένα εισιτήρια για τις πρώτες οκτώ παραστάσεις, έως τις 31 Μαρτίου.
Το κοινό δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά οι γονείς κι εμείς
ένα μικρό ανυπεράσπιστο παιδί μπροστά τους
1985. Ρωμαϊκή Αγορά. Η τελευταία μεγάλη συναυλία της Φλέρυς Νταντωνάκη. Το καλλιτεχνικό γεγονός παίρνει τεράστιες διαστάσεις και το πλήθος είναι τόσο μεγάλο που παρακολουθεί τη συναυλία κρεμασμένο στα κάγκελα. Λίγο πριν την έναρξη, η Φλέρυ παθαίνει κρίση αγοραφοβίας και αρνείται να βγει στη σκηνή. Περνάει κάποια ώρα μόνη της προσπαθώντας να συνέλθει και να βρει το κουράγιο που χρειάζεται. Πώς ένιωθε; Από πού προσπαθούσε να αντλήσει δύναμη; Ποιες ήταν οι αξίες της και ποιοι οι εφιάλτες της; Με αυτά τα δραματικά λεπτά, τις σκέψεις, τα συναισθήματά, τις αγωνίες και τις ανασφάλειες της τραγουδίστριας καταπιάνεται το έργο, αναζητώντας το όριο εκείνο ανάμεσα στην Τέχνη και τη θυσία. Την ιδιοφυία και το τίμημα. Ο Μάνος Καρατζογιάννης, μετά τις παραστάσεις «Για την Ελένη», για την Ελένη Παπαδάκη, «Φύλακας μιας Επανάστασης», για τον Γιάννη Βλαχογιάννη, και την ταινία του για τη Μελίνα Μερκούρη «Μελίνα Στοπ – Καρέ, αναζητώντας τη σύγχρονη ελληνικότητα», σκηνοθετεί την Ελένη Κοκκίδου σε μια παράσταση που ενθουσίασε κοινό και κριτικούς την περασμένη θεατρική σεζόν. Το κείμενο της παράστασης για τη φωνή – φαινόμενο του ελληνικού τραγουδιού, τη Φλέρυ Νταντωνάκη υπογράφει ο βραβευμένος πεζογράφος Δημήτρης Οικονόμου.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ίσως να ’χει δίκιο. Πάντως λέει την αλήθεια. Την αλήθεια της.
Όπως όλοι οι «τρελοί»… Στην περίπτωσή της βέβαια το παιδί είναι ένα θαύμα και η τρέλα της έρχεται από το φεγγάρι.
Ναι, για τη Φλέρυ μιλάμε – πενήντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του «Μεγάλου Ερωτικού» – για «το τραγούδι της»… τις «ώρες τις συντριβής της», μέσα από το εξαιρετικό κείμενο του πεζογράφου Δημήτρη Οικονόμου, ο οποίος γράφει πρώτη φορά για το θέατρο, και την αισθαντική ερμηνεία της Ελένης Κοκκίδου. Κι ο ήχος του Μάνου Χατζιδάκι πάντα «ανεπανάληπτος», όπως χαρακτήριζε και ο ίδιος ο συνθέτης τη φωνή της.
Μια φωνή που μπορεί να ελευθερώνει την καρδιά μας.
Μια φωνή σαν της Φλέρυς Νταντωνάκη.
Μάνος Καρατζογιάννης
Έγραψαν για την παράσταση «Το τραγούδι της Φλέρυς»
Η παράσταση «Το τραγούδι της Φλέρυς» στο θέατρο «Σταθμός» τα είχα όλα: είχε το κείμενο του Δημήτρη Οικονόμου -στο πρώτο του θεατρικό που παρουσιάζεται, γιατί μαθαίνω ότι έχει κι άλλα στο συρτάρι του. Ένα κείμενο που «κρυφάκουσε» και συναισθάνθηκε τις σκέψεις, τους φόβους, τους δαίμονες και της αγωνίες της αξέχαστης Φλέρυς Νταντωνάκη, ένα κείμενο που είχε έρευνα και άγγιξε πολλές φορές τη ροή του χρόνου (και των χρόνων της Φλέρυς), της ιστορίας και της ιστορίας της. Είχε τη σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη, που υπογράμμισε με τη γλώσσα του θεάτρου, όσο χρειαζόταν, την προσωπικότητα αυτής της μοναδικής ερμηνεύτριας και έδωσε τον απόλυτο χώρο στην ερμηνεία της Ελένης Κοκκίδου, η οποία άγγιξε εύστοχα την ευθραυστότητα, την ευαισθησία και τις μεταπτώσεις της διάθεσής της Φλέρυς, και μετέδωσε πολλές φορές συγκίνηση στην πλατεία. (…) Δεν μπορώ να αποφασίσω ποια ήταν η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης, γιατί ήταν πολλές: τα χρόνια της Αμερικής, ο Μάνος, ο «Μεγάλος Ερωτικός», οι δαίμονές της που έρχονταν και ξανάρχονταν. Ξέρω μόνο ότι συγκινήθηκα πολλές φορές σ’ αυτή την παράσταση (διόλου εύκολο και σύνηθες για τους ανθρώπους που βλέπουμε πολύ θέατρο). Και σιγοτραγούδησα, μαζί με την Ελένη Κοκκίδου, άλλες τόσες. Γιατί, ασφαλώς, οι μύθοι πάντα γοητεύουν και συγκινούν. Πόσο μάλλον όταν είναι μέρος και της δικής μας διαδρομής και των δικών μας στιγμών.
Μεγάλο προτέρημα είναι η ερμηνεία της Ελένης Κοκκίδου. Απέριττη, δωρική, ανάβοντας τα χαρακτηριστικά αρωματικά στικ της Φλέρυς, κινείται μέσα στον σκηνικό χώρο που δημιούργησε η Άση Δημητρολοπούλου – χώρο που υπερβαίνει το στενό καμαρίνι όπου υποτίθεται ότι διαδραματίζεται ο μονόλογος. Και αν στο κέντρο υπάρχει ένα μικρό τραπέζι και μια καρέκλα, παραπέμποντας στο λιτό καμαρίνι, στο βάθος δεσπόζει μια φωτογραφία της Φλέρυς Νταντωνάκη, αριστερά στηριγμένη στον τοίχο μια κιθάρα, ενώ στο βάθος ένα αναλόγιο με παρτιτούρες να καλύπτουν το έδαφος, όπως και βιβλία. Δεξιά, στο βάθος, μια οθόνη προβολής θα φιλοξενήσει φωτογραφίες αρχείου με τον Μάνο Χατζηδάκι κ.ά. Ο Μάνος Καρατζογιάννης θα καθοδηγήσει την ηθοποιό του σε όλο τον σκηνικό χώρο, ακόμη και προς την πλατεία, με στοχευμένες κινήσεις, ανάλογα με τα αφηγούμενα γεγονότα. Η Ελένη Κοκκίδου, με μαύρο μακρύ φόρεμα και χτένισμα που παρέπεμπε σε εκείνο της Φλέρυς, θα κινηθεί σε όλο το εύρος των φωνητικών της ηχοχρωμάτων –ζεστή, τρυφερή, παρακλητική, απογοητευμένη, φοβισμένη, διεκδικήτρια, απαιτητική, ανυπεράσπιστη, αντισυμβατική– δημιουργώντας την ρευστή προσωπικότητα της Φλέρυς, υπερβαίνοντας ακόμη και τις στοχεύσεις του κειμένου που ερμήνευε. Ταυτόχρονα, ερμήνευσε διαφορετικών απαιτήσεων τραγούδια, από δημοτικό και ισπανικό ή γαλλικό μέχρι αγγλικό ή ελληνικά, δίνοντάς το προσωπικό της στίγμα. Μεγάλη, βέβαια, απουσία, τα ίδια τα τραγούδια του Χατζηδάκι στα οποία εκτενώς αναφέρεται και που φαίνεται ότι, δυστυχώς, η παραγωγή δεν μπόρεσε να έχει τα δικαιώματα. Η Κοκκίδου, έστω ψελλίζοντας κάποιους στίχους, κατάφερε να τα καταστήσει παρόντα.
Δημήτρης Τσατσούλης, «Το τραγούδι της Φλέρυς» του Δημήτρη Οικονόμου: Κριτική του Δημήτρη Τσατσούλη για την παράσταση στο Θέατρο Σταθμός (athensvoice.gr)
Η σκηνοθεσία είναι διακριτική, ωστόσο στιβαρή: με υπογράμμιση κάποιων πολύ λειτουργικών λεπτομερειών (το τρανζιστοράκι, το γραφειάκι όπου η κυρία Κοκκίδου κάθεται με γυρισμένη την πλάτη στο κοινό, η ανηρτημένη φωτογραφία της Φλέρυς και τα αναλόγια με τις σκόρπιες παρτιτούρες του Μάνου Χατζιδάκι, ο μικρός καναπές με τα παιδικά παιχνίδια, μια λευκή οθόνη προβολής κι ένα μικρόφωνο προς το οποίο η ηθοποιός κινείται στις στιγμές άμεσης εκμυστήρευσης) ο Μάνος Καρατζογιάννης προδίδει τη μεγάλη ευαισθησία του και την προσωπική του συναισθηματική εμπλοκή στο θέμα του έργου. Αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στη σκηνή όπου η κυρία Κοκκίδου τραγουδά το «Άνοιξε, άνοιξε, γιατί δεν αντέχω» από τα «Λειτουργικά» του Μάνου Χατζιδάκι, τον δίσκο με συνθέσεις των Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Παπαϊωάννου και Μπαγιαντέρα που «έκλεισε» οριστικά το φλερτ του Χατζιδάκι με το ρεμπέτικο. (..)Η Ελένη Κοκκίδου είναι μια κορυφαία ερμηνεύτρια της ελληνικής θεατρικής σκηνής, που υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα του Μάνου Καρατζογιάννη πραγματοποίησε την άρτια συναισθηματική προσέγγιση αυτού του τεράστιου κεφαλαίου της νεοελληνικής μουσικής σκηνής που μας άφησε τόσο πρόωρα και άδοξα, σαν αερικό που πέρασε στον καλλιτεχνικό ορίζοντα χαράσσοντάς τον οριστικά.
Νίκος Ξένιος, «Το τραγούδι της Φλέρυς» του Δημήτρη Οικονόμου, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, στο θέατρο Σταθμός (κριτική) (bookpress.gr)
Ο πεζογράφος Δημήτρης Οικονόμου υπογράφει το πρώτο του θεατρικό έργο και αιχμαλωτίζει σε ένα μονόλογο σπαράγματα της ζωής και της προσωπικότητάς της μεγάλης ερμηνεύτριας Φλέρυς Νταντωνάκη. Τοποθετεί τη δράση ύστερα από ένα πραγματικό περιστατικό –την τελευταία συναυλία που έδωσε, το 1985 στη Ρωμαϊκή Αγορά, απ’ όπου αποχώρησε πριν τη λήξη της– και, χωρίς να φέρνει κάτι νέο στο δραματουργικό είδος των βιογραφικών μονολόγων (είδος που έχει τη δική του γοητεία και γι’ αυτό γνωρίζει ευρεία αποδοχή), παραδίδει ένα ωραίο, μεστό και ρέον κείμενο, που ακολουθεί την ηρωίδα στα γεγονότα της ζωής της που τη σημάδεψαν και στις εσωτερικές διαδρομές της, στους δαίμονες και στις μουσικές διεξόδους της.
Τώνια Καράογλου, Το τραγούδι της Φλέρυς – Κριτική – Athinorama.gr
Ανατριχιαστική η ερμηνεία τής Ελένης Κοκκίδου. Λυρικά μελοδραματικό το κείμενο που έγραψε ο Δημήτρης Οικονόμου. Καφκική η σκηνοθεσία τού Μάνου Καρατζογιάννη. Ζενεϊκά τα σκηνικά και τα κοστούμια που σχεδίασε η επίσης αλλοδιαστασιακή Άσση Δημητρολοπούλου. Φωτισμοί και μουσική, βιντεοπροβολές και φωτογραφίες, αρωματικά sticks που ανάβουν και σβήνουν… όπως και στην πραγματικότητα. Σαν καβαφικά κεριά.
Κωνσταντίνος Μπούρας, ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΦΛΕΡΥΣ | Γράφειν (wordpress.com)
Και είναι ακριβώς εκεί, στη σκηνή του θεάτρου Σταθμός που συντελείται το θαύμα. Είναι λες και ο χωροχρόνος καταργείται και όλοι μαζί μεταφερόμαστε σε μια στιγμή μαγική που παντρεύει το πριν, το μετά και το πάντα. Το κείμενο του Δημήτρη Οικονόμου (που όπως διαβάζω έχει την έγκριση τόσο της κόρης όσο και της αδελφής της Φλέρυς Νταντωνάκη) φαντάζει αλλόκοσμο, σπαρακτικά ρεαλιστικό από τη μια, ποιητικά ρομαντικό από τη