«Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα»: Τον Οκτώβρη στο θέατρο Μπέλλος

Μια παράσταση της ομάδας The Young Quill σε σκηνοθεσία της Αικατερίνης Παπαγεωργίου με τους: Αλέξανδρο Βάρθη, Τάσο Λέκκα, Μάνια Παπαδημητρίου, Δημήτρη Πετρόπουλο, Ελίζα Σκολίδη. Από Οκτώβριο 2023, Πέμπτη με Κυριακή στο Θέατρο Μπέλλος.

«Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα»: Τον Οκτώβρη στο θέατρο Μπέλλος

Ολοκληρώνοντας την πρώτη χρονιά επαναλειτουργίας του (2022-2023), το Θέατρο Μπέλλος συνεχίζει με τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό της νέας σεζόν 2023-2024. Η πρώτη χρονιά ήταν αφιερωμένη στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία εστιάζοντας στην υποστήριξη των θεατρικών ομάδων. Φέτος, το θέατρο προγραμματίζει έργα που έχουν γραφτεί τον 21ο αιώνα, ελληνικά και μη, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε θεματικές που αφορούν τη σύγχρονη επικαιρότητα. Η κλιματική αλλαγή, ο πόλεμος, η εξέλιξη του φεμινισμού είναι κάποιοι από τους θεματικούς άξονες που θα δούμε φέτος στις παραστάσεις του θεάτρου Μπέλλος.

Η ομάδα The Young Quill, η οποία έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου, θα ανεβάσει το έργο «Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα» του Ματέι Βίζνιεκ σε σκηνοθεσία Αικατερίνης Παπαγεωργίου με τους: Αλέξανδρο Βάρθη, Τάσο Λέκκα, Μάνια Παπαδημητρίου, Δημήτρη Πετρόπουλο, Ελίζα Σκολίδη.

Το έργο, με αφετηρία τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, αφηγείται μια ιστορία που θα μπορούσε να έχει διαδραματιστεί μετά από έναν οποιονδήποτε πόλεμο του τότε, του τώρα ή του μετά. Ο Βίγκαν και η Γιάσμινσκα επαναπατρίζονται στο χωριό τους μετά τη λήξη του εμφυλίου αναζητώντας τη σορό του Βίμπκο, του χαμένου τους γιού που πολεμούσε. Η τοπική κοινωνία τους αντιμετωπίζει με καχυποψία αναζητώντας τρόπους να εκμεταλλευτεί οικονομικά το πένθος τους. Οι άνθρωποι, ζωντανοί ή νεκροί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μέσα εκμετάλλευσης για την παραγωγή κέρδους. Η μοναδική πηγή εσόδων του ζευγαριού είναι η κόρη τους, Ίντα, η οποία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου ενεπλάκη σε κύκλωμα σωματεμπορίας και πλέον εκπορνεύεται στην κεντρική Ιταλία. Η Ίντα βιώνει μια παράλληλη ιστορία εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ξεχασμένοι από όλους -από το κράτος, τους διεθνείς φορείς, τους φίλους, τους συγγενείς ακόμα και από την ίδια τη ζωή- και μη έχοντας δικαίωμα διεκδικήσεων καθώς στερούνται οικονομικών πόρων, το ζευγάρι αποφασίζει να ανακαλύψει μόνο του το νήμα της οικογενειακής του ιστορίας. Μέσα από την προσωπική τους διαδρομή προκύπτει η ιστορία μιας πολεμικής φρίκης ολόκληρου του 20^ου αιώνα.

Ο συγγραφέας συνθέτοντας το κείμενο του στις αρχές του 2000 διερωτάται με σαφήνεια, τι θεωρούμε «πρόοδο» τον 21^ο αιώνα, ερχόμενοι από όλους τους πολέμους, τις βιαιοπραγίες και τους ξεριζωμούς που στιγμάτισαν τον 20^ο και διαδραματίστηκαν στο βωμό της προόδου και του κέρδους. Σήμερα, καθώς καταπιανόμαστε με το έργο αυτό είκοσι χρόνια αφότου γράφτηκε, επικαιροποιούμε το ερώτημα και αναρωτιόμαστε αν η «πρόοδος» είναι τελικά η αξία που πρέπει να καθορίζει την πολιτική, την κοινωνία, την οικονομία, ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Τι γίνεται με την «ανθρώπινη ψυχή» όταν βάλλεται από εθνικές έριδες, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και διεθνή οικονομικά συμφέροντα; Ακροβατώντας μεταξύ ενός ρεαλιστικού και υπερρεαλιστικού πλαισίου, ο Ματέι Βίζνιεκ συνθέτει μια ιστορία που δίνει χώρο στην ανθρώπινη ψυχή για να πενθήσει την ύπαρξη της, που ανά πάσα ώρα και στιγμή μπορεί να χαθεί, αν «ο δυνατός» το θελήσει.