Αυτή είναι η συνταγή για μια λιτή αλλά υπέροχη πίτα κανέλλας που σημάνει το τέλος του καλοκαιριού και «διαβάζεται» στην εκκλησία για χάρη του Αγίου Φανουρίου. Η μάλλον, για χάρη της μητέρας του, που ήταν πόρνη.
Η φανουρόπιτα της θείας Ελευθερίας: Γράφει ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Λιακόγκονας
26 Αυγούστου, παραμονή του Αγίου Φανουρίου. Το καλοκαίρι φεύγει, η κανέλλα έρχεται. Και η θεία Ελευθερία προετοιμάζει από το μεσημέρι και κατόπιν φουρνίζει το απόγευμα την φανουρόπιτα. Η γειτονιά ολόκληρη μοσχοβολάει από το χαρακτηριστικότερο ίσως μπαχαρικό. Σπάει τη μύτη. Και μαζί, μυρίζει το φθινόπωρο. Η πίτα της θείας είναι μια από τις απλούστερες στη σύσταση, ωστόσο για την παρασκευή της χρειάζεται λίγη προσοχή και άλλη λίγη… υπομονή.
Η θεία είναι αφοσιωμένη όταν φτιάχνει την πίτα. Δεν ασχολείται παραλληλα με τίποτα άλλο. Ο νους είναι στο προζύμι. Αυτό θέλει προσοχή. Με την μαγιά δεν παίζεις. Ο νους και στο τάμα, εφόσον υπάρχει κάποιο. Αν και πάντα υπάρχει…
Άλλοι ετοιμάζουν αυτήν την πίτα για τους «φανερώσει» επιτέλους αυτό που χαθηκε. Κλειδιά, λεφτά, τον έρωτα, τη σωφροσύνη. Άλλοι την ετοιμάζουμε, γιατί… έτσι! Ψάχνουμε αφορμή, μας αρέσει. Αναζητούμε ένα θεσπέσιο συνοδευτικό για τον απογευματινό μας καφέ. Κάτι που να μην είναι ούτε τσουρέκι, ουτε κέικ.
Το τελετουργικό
Για την ιστορία: το έθιμο προστάζει η φανουρόπιτα να διαβάζεται στην εκκλησία την 26η Αυγούστου το απόγευμα ή την 27η το πρωί στη λειτουργία (ανήμερα του Αγίου Φανουρίου). Η πίτα διαβάζεται από τον ιερέα, στον οποίο μαζί με την πίτα δίδεται χαρτί που αναγράφει «υπέρ Υγείας» και μια λίστα με τα ονόματα των μελών της οικογένειας και των φίλων αυτού που την παρασκεύασε. Ο τελευταίος, πρέπει βγάζοντάς την από τον φούρνο να ζητήσει συγχώρεση για τη μάνα του Αγίου Φανουρίου, η οποία κατά την παράδοση ήταν πόρνη. Κατόπιν, τάζει για κάτι που θέλει να πραγματοποιηθεί. Οπωσδήποτε, η πίτα πρέπει να μοιραστεί σε οικεία πρόσωπα ώστε να επιτευχθεί το τάμα.
Ακολουθεί η συνταγή, με την ευχή για καλή επιτυχία. Κι όπως λέει η θεία Ελευθερία: “Ό,τι τάξετε να γενεί!”
Υλικά για φανουρόπιτα
• 1 ποτήρι λάδι (ιδανικά μισό ελαιόλαδο – μισό ηλιέλαιο)
• 2 ποτήρια ζάχαρη διαλυμένη σε 1 ποτήρι χλιαρό νερό
• 20 γρ. μαγιά (προτιμήστε τη νωπή) διαλυμένη σε 1 ποτήρι χλιαρό νερό (προζύμι)
• 1 κουταλιά κανέλλα
• ½ κουταλιά μοσχοκάρυδο
• ½ κουταλιά γαρύφαλλο
• 1 κιλό αλεύρι (σκληρό)
Εκτέλεση συνταγής για φανουρόπιτα
Διαλύετε τη μαγιά στο χλιαρό νερό και προσθέτετε μερικές κουταλιές από το αλεύρι ώστε να γίνει ένας χυλός (με υφή φρουτόκρεμας μωρού). Το αφήνετε σε ζεστό μέρος για λίγο (ιδανικά, σε θερμοθάλαμο φούρνου σε θερμοκρασία περί των 40 βαθμών). Θα «ανέβει» γρήγορα…
Ανακατεύετε το υπόλοιπο αλεύρι σε μια λεκάνη με το ελαφρά ζεσταμένο λάδι, ώστε να προκυψει ένα τρίμα υφής χώματος, χωρίς σβώλους αλευριού. Προσθέτετε το ζαχαρόνερο, κατόπιν τα μπαχαρικά και τελευταίο το προζύμι και ανακατεύετε καλά ζυμώνοντας με τα χέρια ή στο μίξερ με τον γάντζο.
Τοποθετείτε το μείγμα σε λαδωμένο και αλευρωμένο ταψί και το αφήνετε (όπως γίνεται με τα τσουρέκια), σε ζεστό μέρος ή ιδανικά σε θερμοθάλαμο φούρνου σε θερμοκρασία περί των 40 βαθμών).
Πασπαλίζετε με σουσάμι και παπαρουνόσπορο. (προαιρετικά). Ψήνετε για 45′ περίπου (ποικίλει ανάλογα το φούρνο) σε μεγάλο στρογγυλό ταψί (26 εκ.) στους 180 βαθμούς (αέρας) ή 160-170 (αντιστάσεις) – ελέγχετε μετά τα 40′ με μαχαίρι αν έχει ψηθεί (στην ίδια λογική με τα κέικ). Φυσικά δεν ανοίγετε φούρνο το πρώτο μισάωρο για να μην “κάτσει” το αρτοσκεύασμα.