Το Εθνικό Θέατρο σε συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιεί το καλοκαίρι 2024 το πρόγραμμα «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας». Από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, η καινοτόμος αυτή δράση ανάδειξης των σωζόμενων αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας περιλαμβάνει περιοδεία της παράστασης Πλούτος του Αριστοφάνη σε μετάφραση Δημοσθένη Παπαμάρκου και σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη, με έναν θίασο σημαντικών καλλιτεχνών της νέας γενιάς του ελληνικού θεάτρου.
«Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας»: Περιοδεία Πλούτος του Αριστοφάνη σε 17 θέατρα σε όλη την Ελλάδα
Για το Πρόγραμμα «Γνωριμία με Αρχαία Θέατρα της Ελλάδας». Το Εθνικό Θέατρο σε αγαστή συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ, χάρη στην υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού που αγκάλιασε με θέρμη την πρωτοβουλία, και με αρωγούς την Περιφερειακή και Τοπική αυτοδιοίκηση, βγαίνει εκτός των στενών γεωγραφικών του ορίων και συναντά το κοινό του σε 17 χώρους πολιτισμού σε όλη την Ελλάδα.
Με φυσικό φως και ήχο, το τελευταίο σωζόμενο έργο του Αριστοφάνη, ο Πλούτος, που κορυφώνει “κομψά” τον πειραματισμό του ποιητή με το κωμικό είδος, θα παρουσιαστεί στα παρακάτω αρχαία θέατρα της χώρας: Αιγείρας, Αμβρακίας, Αρκαδικού Ορχομενού, Γιτάνων, Γυθείου, Δημητριάδος, Ερέτριας, Ζέας, Θορικού, Καβειρίου, Κασσώπης, Μαρώνειας, Μίεζας, Ορχομενού Βοιωτίας, Πλευρώνας, στον αρχαιολογικό χώρο Ελευσίνας και στο Εκκλησιαστήριο Μεσσήνης.
Μια ευτυχής σύνδεση του σύγχρονου πολιτισμού με τα μνημεία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτόχρονα μια πολύτιμη συνέργεια ανάμεσα σε φορείς πολιτισμού, που φέρνει τη δραματική τέχνη και κάποιους από τους φυσικούς της χώρους στο επίκεντρο της ζωής των τοπικών κοινοτήτων.
Για τον Πλούτο
Ο γέρος Χρεμύλος πηγαίνει στο μαντείο των Δελφών για να ρωτήσει τον Απόλλωνα, αν πρέπει να αναθρέψει τον γιο του διδάσκοντάς του την αξία της αδικίας, που θα εξασφαλίσει τη μελλοντική του ευμάρεια. Ο Θεός δεν απαντά ευθέως, αλλά τον παροτρύνει να ακολουθήσει τον πρώτο άνθρωπο που θα αντικρίσει βγαίνοντας από το μαντείο. Ο Χρεμύλος ακολουθεί τη συμβουλή του Απόλλωνα και παίρνει στο κατόπι έναν γέρο τυφλό άνδρα. Με τη βοήθεια του δούλου του Καρίωνα, ανακαλύπτει πως ακολουθούσε τον Πλούτο. Το σχέδιο του Χρεμύλου είναι να θεραπεύσει την τυφλότητα του Πλούτου με τη βοήθεια του Ασκληπιού, ώστε εκείνος να μοιράσει δίκαια τα δώρα του στους ενάρετους πολίτες. Η Πενία (Φτώχεια), που διαφέντευε την πόλη έως τώρα, προσπαθεί να τους σταματήσει, θυμίζοντας στον Χρεμύλο -αλλά και στο κοινό- την ανάγκη και την αξία του μετρημένου βίου. Σ’ αυτόν τον αγώνα λόγου, όμως, η Πενία θα χάσει κατά κράτος.
Ο Ασκληπιός κάνει το θαύμα του και ο Πλούτος ανακτά την όρασή του και μαζί τη σοφία του. Στο σπίτι του Χρεμύλου γίνεται το αδιαχώρητο από τις επισκέψεις που δέχεται ο Πλούτος. Η νέα κατάσταση δεν άλλαξε μόνο τις κοινωνικές ισορροπίες αλλά έφερε αναστάτωση και στον Όλυμπο. Ο Ερμής, ο αγγελιαφόρος των θεών, έχει μείνει άνεργος και ζητάει βοήθεια από τον Πλούτο, ενώ ο Ιερέας στον ναό του Δία λιμοκτονεί, γιατί οι Αθηναίοι έχουν σταματήσει τις θυσίες. Τελικά, πρυτανεύει η σύνεση και ο Πλούτος, συνοδεία του Χορού, οδηγείται στο παλιό του σπίτι, στο πίσω μέρος του ναού της Αθηνάς στον Παρθενώνα, όπου φυλάσσονταν τα χρήματα του Δημοσίου.
Με τον Πλούτο (338 π.Χ.), την τελευταία απ’ τις σωζόμενες κωμωδίες του Αριστοφάνη, αφήνουμε πίσω μας τη δομή και τα μοτίβα της Παλαιάς Κωμωδίας και περνάμε στη Νέα Κωμωδία. Ο Αριστοφάνης στον Πλούτο αφαιρεί τα χορικά, την παράβαση και το κεντρί του περιπαικτικού αστεϊσμού από τον στίχο του, για να στρέψει το ενδιαφέρον του στα προβλήματα του καθημερινού βίου.
Σκηνοθετικό σημείωμα
Ο τυφλός θεός Πλούτος ξαναβρίσκει το φως του και μοιράζει ισότιμα τα αγαθά στην κοινωνία. Πρώιμος «σοσιαλιστής» ή απλά νοσταλγικός μιας «χρυσής εποχής» που χάθηκε; Το έργο γραμμένο το 388 π.Χ., μετά την ήττα της αθηναϊκής δημοκρατίας στον Πελοποννησιακό πόλεμο, προτείνει μια άλλη αριστοφανική ουτοπία. Όμως μια κοινωνία, οι υλικές ανάγκες της οποίας θα έχουν καλυφθεί πλήρως, είναι μια ευτυχισμένη κοινωνία; Η ατομική ευδαιμονία προηγείται της κοινωνικής ευημερίας; Πότε είναι κανείς πραγματικά ελεύθερος; Πότε σπάνε τα δεσμά της ευτυχίας;
Σε αυτή την μετα-εποχή του έργου, η παρουσία του χορού είναι μηδαμινή, απλός παρατηρητής των εξελίξεων. Ένας χορός που απουσιάζει, σύμβολο μιας πόλης που αδιαφορεί. Ένας μικρός θίασος ηθοποιών γυρίζει την Ελλάδα, προσκαλώντας τους θεατές σε μια νέα συνάθροιση σε χώρους που κάποτε η κοινωνία διασκέδαζε, συζητούσε, έπαιρνε αποφάσεις. Μας καλεί να αφουγκραστούμε μαζί, να γελάσουμε μαζί και εν τέλει να επιστρέψουμε στη συνύπαρξη, εγκαταλείποντας την τεχνολογική και κάθε λογής μοναξιά.
Μάνος Βαβαδάκης
Ο Πλούτος από το Εθνικό Θέατρο
1965 σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Λεωνίδα Τριβιζά στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού και στο Expo Theatre στο Μόντρεαλ του Καναδά.
1982 σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Κανέλλου Αποστόλου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
1985 σε μετάφραση Κώστα Βάρναλη και σκηνοθεσία Λούκα Ρονκόνι στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.
1994 σε μετάφραση Κώστα Γεωργουσόπουλου και σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, στον Αρχαιολογικό Χώρο Ελευσίνας και στο Αρχαίο Θέατρο Οινιαδών.
2018 σε προσαρμογή κειμένου στα ελληνικά Γιάννη Αστερή και διασκευή – σκηνοθεσία Νικίτα Μιλοβόγιεβιτς στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου και περιοδεία σε πόλεις της Ελλάδας και στα Belgrade Drama Theater και Novi Sad της Σερβίας
Περιοδεία
- Αρχαίο Θέατρο Καβειρίου | Θήβα
2. Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος | Βόλος
3. Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας | Έβρος
4. Αρχαίο Θέατρο Μίεζας | Νάουσα
5. Αρχαίο Θέατρο Γιτάνων | Φιλιάτες Θεσπρωτίας *
6. Αρχαίο Θέατρο Κασσώπης | Πρέβεζα *
7. Αρχαίο Θέατρο Αμβρακίας | Άρτα
8. Αρχαίο Θέατρο Πλευρώνας | Μεσολόγγι *
9. Αρχαίο Θέατρο Αιγείρας | Αίγιο
10. Εκκλησιαστήριο Μεσσήνης *
11. Αρχαίο Θέατρο Γυθείου
12. Αρχαίο Θέατρο Αρκαδικού Ορχομενού | Τρίπολη
13. Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας
14. Αρχαίο Θέατρο Ορχομενού Βοιωτίας *
15. Αρχαίο Θέατρο Ζέας | Πειραιάς *
16. Αρχαίο Θέατρο Θορικού | Λαύριο
17. Αρχαιολογικός χώρος | Ελευσίνα *
Σημείωση: Η είσοδος σε όλους τους χώρους είναι δωρεάν με δελτία εισόδου, που θα διανέμονται μια ώρα πριν την έναρξη των παραστάσεων. Στους χώρους που σημειώνονται με αστερίσκο (*) θα καταβάλλεται το αντίτιμο του εκάστοτε αρχαιολογικού χώρου.
Περισσότερες πληροφορίες για τις ημερομηνίες των παραστάσεων θα ανακοινωθούν σύντομα. Επισκεφθείτε n-t.gr.
Συντελεστές
Μετάφραση – Διασκευή: Δημοσθένης Παπαμάρκος
Σκηνοθεσία – Δραματουργική επεξεργασία: Μάνος Βαβαδάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Τζίνα Ηλιοπούλου – Λίνα Σταυροπούλου
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Δημήτρης Τάσαινας
Κίνηση: Μυρτώ Γράψα
Βοηθός σκηνοθέτη: Άρης Λάσκος
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Αλεξάνδρα Φτούλη
Παίζουν: Νίκος Γιαλελής, Κατερίνα Παπανδρέου, Κατερίνα Πατσιάνη, Ελίνα Ρίζου, Βασίλης Σαφός
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Διάρκεια: 60 λεπτά
Θερμές ευχαριστίες στους Δήμους Θηβαίων, Μαρώνειας-Σαπών, Νάουσας, Φιλιατών, Πρεβέζης, Αρταίων, Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου, Αιγιαλείας, Τριπόλεως, Μεσσήνης, Γυθείου, Ορχομενού Βοιωτίας, Λαυρεωτικής, Ερέτριας, Πειραιά, Ελευσίνας και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.
Ομιλίες – Χαιρετισμοί
Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη
Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα, γιατί παρουσιάζεται μία πρωτοβουλία του Σωματείου «Διάζωμα», του Εθνικού Θεάτρου, με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Τι αφορά αυτό; Αφορά παραστάσεις τις οποίες διοργανώνει το Εθνικό Θέατρο για να παρουσιαστούν σε λιγότερο γνωστά -προτιμώ τον όρο «λιγότερο γνωστά» από τον όρο «άγνωστα»- αρχαία θέατρα σε όλη την Ελλάδα. Κατ’ αρχήν, θέλω να πω ότι και η πρωτοβουλία αυτή -που έχει και την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού- εντάσσεται στην πολιτική του Υπουργείου, αφενός, της κοινωνικοποίησης των μνημείων, αφετέρου, της όσμωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς με τη σύγχρονη δημιουργία.
Ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι από το 2019 μια βασική μας πολιτική είναι να ανοίξουν οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία για να φιλοξενούν δράσεις της σύγχρονης Τέχνης, του σύγχρονου Πολιτισμού. Και αυτό για ποιον λόγο; Διότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί διαχρονικά πηγή έμπνευσης για τη σύγχρονη δημιουργία. Και από την άλλη, οι διαχειριστές, οι επιμελητές της πολιτιστικής κληρονομιάς μπορούν να κατανοούν και να ερμηνεύουν καλύτερα το πολιτιστικό απόθεμα, ένα μνημείο, μέσα από τα μάτια ενός σύγχρονου δημιουργού.
Για μας, για μένα προσωπικά, το μνημειακό μας απόθεμα δεν είναι ούτε στατικό, ούτε είναι απλώς ένα μέρος ενός τουριστικού προϊόντος. Το πολιτιστικό μας απόθεμα είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, εξαιτίας των αξιών που φέρει, και γι’ αυτό θα πρέπει να εντάσσεται μέσα στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Θα πρέπει ο κάθε πολίτης να έχει την έγνοια ενός μνημείου, όχι απλώς να θέλει να το επισκεφθεί, αλλά να θέλει, με τον τρόπο του, να έρθει πιο κοντά για να πάρει ένα μέρος των αξιών του, αλλά και για να το προστατεύσει. Γιατί είναι βαθιά μου πεποίθηση ότι τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι όταν εντάσσονται στην καθημερινή ζωή, όταν είναι κοινωνικοποιημένα, και δεν αποτελούν μόνο ένα αντικείμενο το οποίο μπορούμε να το θαυμάζουμε, αλλά να το θαυμάζουμε από απόσταση και να μην μπορούμε να το αισθανθούμε οι ίδιοι.
Επομένως, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία στηρίζεται απολύτως από το Υπουργείο Πολιτισμού, όχι μόνο οικονομικά. Χθες πέρασε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και γνωμοδότησε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ομοφώνως θετικά για τη χρήση των μνημείων που έχει ζητήσει το Εθνικό Θέατρο και το «Διάζωμα» προκειμένου να παρουσιάσουν τον «Πλούτο» σε μια εκδοχή για την οποία θα σας τα πει καλύτερα ο Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου.
Και εδώ πρέπει να πω ότι αυτά τα 17 θέατρα που τελικά επελέγησαν είναι ένας πολύ μικρός αριθμός από τα περισσότερα από τα 125 αρχαία θέατρα τα οποία έχει εντοπίσει η αρχαιολογική έρευνα στον ελλαδικό χώρο.
Όταν μιλάμε για αρχαίο θέατρο, στο μυαλό όλων έρχεται η Επίδαυρος ή το Ηρώδειο, το θέατρο της Δωδώνης, το θέατρο της Λάρισας, πλέον, αυτά είναι τα μεγάλα οικοδομήματα τα θεατρικά του αρχαίου κόσμου. Όμως, κάθε πόλη κράτος είχε το δικό της θέατρο, γιατί το θέατρο είναι αναπόσπαστο στοιχείο της Δημοκρατίας, της αρχαίας ελληνικής Δημοκρατίας.
Έχουμε, λοιπόν, θέατρα τα οποία είναι μακριά, χωρίς να υπάρχει εύκολα τρόπος πρόσβασης, που όμως έχουν αποκατασταθεί ή αναστηλωθεί, στον βαθμό που μπορούν, με συνέργεια του «Διαζώματος» και του Υπουργείου Πολιτισμού τα τελευταία χρόνια, τα αρκετά τελευταία χρόνια. Έχουμε, λοιπόν, θεατρικούς χώρους που είναι μέσα στον αστικό ιστό και που δεν είναι εύκολο να σταματήσει κανείς να τα δει, γιατί ο καθένας από μας στην καθημερινότητά του είναι βιαστικός. Του δίνουμε, λοιπόν, την ευκαιρία και αυτούς τους χώρους να μπορέσει να τους πλησιάσει, να τους προσεγγίσει και συναισθηματικά μέσα από μία παράσταση.
Χθες, λοιπόν, εγκρίθηκε το σύνολο των χώρων από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Το Συμβούλιο έβαλε τον όρο ότι δεν θα υπάρξουν τέλη, όπως είχαν ζητήσει οι Εφορείες, και δεν θα υπάρξει εισιτήριο, όπως είχε ζητήσει το Εθνικό Θέατρο. Η υποστήριξη, δηλαδή, του Υπουργείου Πολιτισμού συνίσταται από την επιχορήγηση την οποία έδωσε «εξτρά» στο Εθνικό Θέατρο και από την ατέλεια στη χρήση των χώρων.
Αυτό το οποίο με το Συμβούλιο είναι να υπάρξει εισιτήριο μόνο για τον αρχαιολογικό χώρο, εάν στους συγκεκριμένους χώρους υπάρχει εισιτήριο, αλλά τελικά νομίζω από το ’17 είναι ζήτημα εάν σε έναν ή δύο από αυτούς τους χώρους υπάρχει εισιτήριο. Επομένως, είναι πολύ ξεκάθαρα τα πράγματα.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Σταύρο Μπένο για τη συνεχή συνεργασία του με το Υπουργείο Πολιτισμού όλα αυτά τα χρόνια. Και πρέπει να πω ότι το «Διάζωμα», δίνοντας τη δυνατότητα μέσω των δικών του διαδικασιών, να εκπονηθούν μελέτες αποκατάστασης των αρχαίων θεάτρων, ξεκλείδωσε, για λογαριασμό του Υπουργείου Πολιτισμού, κεφάλαια, πόρους από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, ώστε, με δεδομένες τις μελέτες που εκπονήθηκαν με τη διαδικασία του «Διαζώματος» σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, η Αρχαιολογική Υπηρεσία να μπορέσει να υλοποιήσει τα έργα επί των μνημείων, τα οποία το Υπουργείο Πολιτισμού ενέταξε. Επομένως, κανείς μπορεί να δει τι σημαίνει η ανάπτυξη συνεργειών επ’ ωφελεία της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Θέλω να ευχαριστήσω και τον Γιάννη Μόσχο, ο οποίος ανταποκρίθηκε στην πρόταση του Σταύρου Μπένου να δουν, να εξετάσουν τη δυνατότητα παρουσίασης κάποιου έργου -του «Πλούτου», αλλά θα σας τα πει περισσότερο αναλυτικά ο κ. Μόσχος- στα συγκεκριμένα θέατρα. Και, εντέλει, ευχαριστώ όλες τις Εφορείες, όλες τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού που ανταποκρίθηκαν απολύτως θετικά σε αυτή την πρωτοβουλία, παραχωρώντας τους χώρους, και όχι μόνον, συνεργαζόμενες με τους ανθρώπους του Εθνικού Θεάτρου, προκειμένου να στηθεί αυτή η παράσταση. Τέλος, θέλω να σας πω ότι ένας ακόμη όρος που ετέθη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο να μην υπάρξει κάλυψη των ημερομηνιών -να μην υπάρξουν ίδιες ημερομηνίες- με τις παραστάσεις του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός», το οποίο θα σας το παρουσιάσουμε σε λίγες μέρες με τον Γιώργο Κουμεντάκη, και να μην υπάρξει επικάλυψη με τις εκδηλώσεις της Πανσελήνου του Αυγούστου που διοργανώνει η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σταύρο ευχαριστώ πολύ για όλη τη συνεργασία όλα αυτά τα χρόνια, νομίζω ότι έχουν γίνει πολλά και μπορούν να γίνουν ακόμη περισσότερα. Κύριε Μόσχο, σας ευχαριστώ πολύ για την πρωτοβουλία αυτή. Να είστε καλά.
Καλλιτεχνικός Διευθυντής Εθνικού Θεάτρου κ. Γιάννης Μόσχος
Αξιότιμη Υπουργέ Πολιτισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη
Αξιότιμε κύριε Μπένο
Αξιότιμε κύριε Ντάρλα
Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι,
Σας ευχαριστούμε για τη σημερινή σας παρουσία, σε αυτή την τόσο ζεστή μέρα. Με μεγάλη μου χαρά σας καλωσορίζω κι εγώ στην παρουσίαση του προγράμματος «Γνωριμία με αρχαία θέατρα της Ελλάδας», το οποίο υλοποιείται χάρη στην υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, καρπό της συνεργασίας του Εθνικού Θεάτρου και του Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ. Ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα που θα δώσει την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει αρχαία θέατρα της Ελλάδας που βρίσκονται σε διαδικασία αναστήλωσης και που τα περισσότερα από αυτά σπανίως υποδέχονται κοινό για την παρακολούθηση παραστάσεων.
Για τους σκοπούς του προγράμματος επιλέχθηκε από το Εθνικό ο Πλούτος του Αριστοφάνη, όπου ο μεγάλος μας κωμωδιογράφος διακωμωδεί τον άνισο τρόπο κατανομής του πλούτου, ένα θέμα διαχρονικά επίκαιρο και που δεν έχει σταματήσει, δυστυχώς, ποτέ να ταλανίζει την ανθρωπότητα από τους αρχαίους χρόνους έως σήμερα.
Ο Πλούτος θα παρουσιαστεί σε 17 σωζόμενα αρχαία θέατρα της ηπειρωτικής Ελλάδας, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο, σε μετάφραση από το πρωτότυπο και διασκευή Δημοσθένη Παπαμάρκου και σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη.
Ένα από τα θέατρα που θα φιλοξενήσουν την παράσταση του Πλούτου είναι και το Αρχαίο Θέατρο της Ζέας, που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, δίπλα του. Ο καύσωνας δεν μας επέτρεψε να κάνουμε την παρουσίαση έξω, στον χώρο του θεάτρου. Η σημερινή παρουσίαση είναι και μια ευκαιρία να γνωρίσουμε όλοι μας το αρχαίο θέατρο Ζέας και το υπέροχο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά που είναι σε άμεση επαφή μαζί του.
Το Εθνικό Θέατρο θα ταξιδεύσει με τον Πλούτο σε πολλά αρχαία θέατρα όλης της ηπειρωτικής επικράτειας που δεν έχει ξαναπαίξει, θα βρεθεί για πρώτη φορά στην ιστορία του σε νέους τόπους, σε τοπικές κοινότητες που για πρώτη φορά θα έρθουν σε επαφή με τη δραστηριότητα του Εθνικού Θεάτρου, γεγονός που μας γεμίζει χαρά.
Όταν συζητούσαμε για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, μήνες πριν, η πρώτη αυτονόητη επιλογή ήταν ένα έργο του αρχαίου δράματος. Και πως θα σχεδιάζαμε μια παραγωγή σε θέατρα που ως επί το πλείστον δεν έχουν υποδομές; Μια πρακτική δυσκολία που μας γέννησε νομίζω μια εύστοχη ιδέα: να παίξουμε την παράσταση με φυσικό φως και φυσικό ήχο, όπως και τα αρχαία χρόνια. Και μάλιστα με λίγους ηθοποιούς, με πέντε μόνο υποκριτές, που θα εναλλάσσονταν στους διάφορους ρόλους, όπως στην αρχαιότητα. Η ίδια η φυσιογνωμία των αρχαίων θεάτρων μας έδωσε τις απαντήσεις. Και καθόρισε βέβαια και τις λιτές σκηνογραφικές επιλογές, προκειμένου να προβληθεί η αρχιτεκτονική όλων αυτών των υπέροχων αρχαίων θεάτρων που θα ταξιδεύσουμε. Και δεν είναι τυχαίο βέβαια που επιλέχτηκαν για την παράσταση συντελεστές που ανήκουν όλοι στη νεότερη γενιά του θεάτρου, μεταφραστής, σκηνοθέτης, σκηνογράφοι, μουσικός, κινησιολόγος, ηθοποιοί. Όχι μόνο γιατί θέλαμε να δώσουμε την ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες να δοκιμαστούν στο αρχαίο δράμα, αλλά και γιατί είναι σημαντικό να δούμε τον Αριστοφάνη μέσα από τα μάτια της νεότερης γενιάς, μέσα από τη δική τους σύγχρονη οπτική.
Το πρόγραμμα αυτό θα υλοποιηθεί χάρη στη βοήθεια και την υποστήριξη πολλών ανθρώπων και θεσμών. Καταρχάς να ευχαριστήσω τον Προϊστάμενο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανδρέα Ντάρλα, αλλά και όλους τους εργαζόμενους του Μουσείου για τη ζεστή φιλοξενία τους για τη σημερινή παρουσίαση. Ευχαριστώ όλους τους ανθρώπους του Εθνικού που δουλεύουν για αυτό το πρόγραμμα εδώ και μήνες και συνεχίζουν να εργάζονται ακούραστα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Περιφερειακή και Τοπική Αυτοδιοίκηση όλων των σταθμών της περιοδείας που προσφέρθηκαν με μεγάλη χαρά να βοηθήσουν στη δημιουργία κατάλληλων υποδομών στα αρχαία θέατρα προκειμένου να μπορούν να υποδεχτούν κοινό, αλλά και στην επικοινωνία της παράστασης στις τοπικές κοινότητες. Πολλές ευχαριστίες οφείλουμε στο Σωματείο Διάζωμα και στους ανθρώπους του, τη Πόπη Μαλαπάνη για την αγαστή συνεργασία που έχουμε όλους αυτούς τους τελευταίους μήνες, και φυσικά τον Πρόεδρο του Διαζώματος, τον Σταύρο Μπένο, που συνέλαβε αρχικά την ιδέα του προγράμματος και είναι δίπλα μας σε κάθε στάδιο εκτέλεσής του. Κλείνοντας θέλω να ευχαριστήσω θερμά την Υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, για την αμέριστη υποστήριξή της στην υλοποίηση αυτού του προγράμματος και τη χρηματοδότηση του από το ΥΠΠΟ, χάρη στην υποστήριξή σας έγινε δυνατό να γίνει πραγματικότητα το πρόγραμμα αυτό που σήμερα παρουσιάζουμε εδώ.
Σας ευχαριστώ.
Πρόεδρος Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ κ. Σταύρος Μπένος
Η σημερινή μέρα είναι για εμάς ημέρα γιορτής, γιατί συνθέτει δύο από τα βασικά υπαρξιακά συστατικά του Διαζώματος: την αγάπη και τον μόχθο μας αφενός για τα αρχαία θέατρα και την πίστη μας αφετέρου στη δύναμη των συνεργειών.
Ως σωματείο έχουμε δουλέψει συστηματικά και αποφασιστικά ώστε να δρομολογηθούν εργασίες αναστήλωσης σε πολλά αρχαία θέατρα της χώρας μας, κυρίως αναθέτοντας μέσω χορηγιών τις μελέτες αποκατάστασης, τις οποίες στη συνέχεια το Υπουργείο Πολιτισμού εντάσσει σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, ώστε να υλοποιηθούν. Ενδεικτικά αναφέρω ότι με αυτόν τον τρόπο σε 15 θέατρα έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση, σε 25 θέατρα είναι σε εξέλιξη οι εργασίες αποκατάστασης και για 10 θέατρα υπάρχει ετοιμότητα για ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα. Μέχρι πριν την ίδρυση του Σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ η αντίστοιχη πρόοδος είχε γίνει για 20 περίπου θέατρα.
Το όραμά μας όμως δεν σταματάει εδώ. Καμία τέτοια προσπάθεια δεν έχει ουσιαστικό νόημα εάν δεν καταφέρουμε να βρεθούν τα μνημεία στο κέντρο της ζωής των πολιτών και να αποτελούν μέρος της κοινωνικής, πολιτιστικής και οικονομικής τους καθημερινότητας. Και αυτό διότι πιστεύουμε ότι όταν οι πολίτες εντάξουν βιωματικά τα μνημεία στην καθημερινή τους ζωή, μόνο τότε θα τα γνωρίσουν, θα τα αγαπήσουν, θα τα φροντίσουν και θα τα υπερασπιστούν.
Αυτό το όραμα βέβαια απαιτεί ευρείες συνέργειες, όπως η σημερινή. Στη 16χρονη διάζωματική μας διαδρομή συναντήσαμε ανθρώπους με μεγάλο πάθος αλλά μικρή δύναμη, γιατί αγωνίζονταν μόνοι. Σε πολλές περιπτώσεις καταφέραμε να συνενώσουμε τις δυνάμεις αυτές -τους πολίτες με την κεντρική διοίκηση, τον επιχειρηματικό κόσμο και την τοπική αυτοδιοίκηση- στον κοινό στόχο της ανάδειξης του συγκλονιστικού πολιτιστικού μας πλούτου, και αυτό μας κάνει να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή η συνέργειες θα γίνουν η νοοτροπία μας, το σημείο από το οποίο θα ξεκινάμε τη συζήτηση.
Η σημερινή μέρα είναι για εμάς ημέρα γιορτής, γιατί το πρόγραμμα «Γνωριμία με αρχαία θέατρα της Ελλάδας» ενσαρκώνει και συμβολίζει όλα αυτά για τα οποία δουλεύουμε και επιπλέον μας επιβεβαιώνει ότι η πνευματική μας πυξίδα είναι σωστή.