Χτισμένη σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, στη θέση του αρχαίου οικισμού Ελισσώνα, είναι κρυμμένη η Αλωνίσταινα σε μία κοιλάδα από καρυδιές και έλατα του δάσους του Μαινάλου. Το γραφικό αυτό χωριό, από το οποίο περνά ένα μικρό ποταμάκι, ο Ελισσών, έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός με παλιές γραφικές κατοικίες, δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής κι έργα της τέχνης των λαγκαδιανών μαστόρων.
Αλωνίσταινα Αρκαδίας: Αυτό είναι το γραφικό χωριό της μητέρας του “Γέρου του Μοριά”
Η Αλωνίσταινα είχε σημαντικό ρόλο στον Απελευθερωτικό αγώνα του 1821 ενώ συνδέεται με τους Κολοκοτρωναίους που έχουν καταγωγή από αυτήν. Κατά την τουρκοκρατία η μεγαλύτερη οικογένεια στην Αλωνίσταινα ήταν των Κωτσακαίων. Η κόρη της οικογένειας Ζαμπία ή Ζαμπέτα παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη πατέρα του Θεόδωρου. Το 1870 ο Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης σκοτώθηκε στη Μάνη και η Ζαμπέτα με τα αδέλφια της πήγαν στην Αλωνίσταινα. Εκεί, ανδρώθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Η καταγωγή του ήταν από το Λιμποβίσι.
Στις 26 Ιουλίου 1804 οι οπλαρχηγοί Κολοκοτρώνης, Νικηταράς και Πλαπούτας συγκρούστηκαν με τούρκικο σώμα. Ήταν η ημέρα της εορτής της Αγίας Παρασκευής και τοπική εορτή της Αλωνίσταινας. Μετά την άλωση της Τριπόλεως, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στρατοπέδευσε στην Αλωνίσταινα και συνέχισε το μεγάλο αγώνα. Ένας ακόμη γόνος της οικογένειας των Κωτσακαίων ήταν ο Δημήτριος, του οποίου τα παιδιά, που ήταν γνωστά με το όνομα Δημητρακόπουλοι, διακρίθηκαν στην περίοδο της επανάστασης του 1821.
Κοντά στο κεφαλάρι του Αγίου Νικολάου βρίσκονται ερείπια από παλιό χάνι. Τα φημισμένα Χάνια της Αλωνίσταινας προσέφεραν τροφή και ξεκούραση στους αγωγιάτες.
Αξιοθέατα στην Αλωνίσταινα
Μπαίνοντας σε κάθε ελληνικό χωριό τα πρώτα πράγματα που πρέπει να επισκεφθείς είναι η κεντρική πλατεία και οι εκκλησίες. Στην Αλωνίσταινα μόλις φτάσεις στην πανέμορφη πλατεία, θα συναντήσεις την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και δίπλα το μνημείο της μητέρας του Κολοκοτρώνη, Ζαμπίας Κωτσάκη με τον μικρό της γιο καθώς και ο τάφος της. Ο γλύπτης του αγάλματος ήταν ο Ν. Περατινός.
Κάνοντας μία βόλτα στο χωριό θα συναντήσεις πολλά αρχοντικά του 19ου αιώνα χτισμένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική από τους Λαγκαδιανούς μαστόρους. Ένα από αυτά μαλιστα είναι το κτίριο που φιλοξενεί το αγροτικό ιατρείο και στην αίθουσα του 1ου ορόφου του πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Δίπλα στο κεφαλάρι του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ερειπωμένο ένα παλιό χάνι. Τα φημισμένα χάνια της Αλωνίσταινας εξυπηρετούσαν πολλούς ταξιδιώτες και τους προσέφεραν τροφή αλλά και ξεκούραση. Το Κεφαλάρι του Αγίου Νικολάου είναι μια από τις πηγές του ποταμού Ελισσώνα που εκβάλει στον Αλφειό ενώ σε κοντινή απόσταση θα δεις κι έναν παλιό νερόμυλο.
Δε θα φύγεις από την Αλωνίσταινα αν δεν επισκεφθείς το σπίτι των Κολοκοτρωναίων στο ιστορικό χωριό Λιμποβίσι. Εκεί έζησε η οικογένεια του μεγάλου αγωνιστή Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και ανακαινίστηκε το 1990 με δωρεά του Π. Αγγελόπουλου με εξαιρετική καλαισθησία.
Το σπίτι λειτουργεί σαν μικρό μουσείο όπου κυριαρχεί η σπουδαία προσωπικότητα του «Γέρου του Μοριά» και οι αγώνες. Στον προαύλιο χώρο του σπιτιού βρίσκεται ο επιβλητικός ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη φτιαγμένος με λευκό μάρμαρο και πέτρα.
Φυσικές Τοποθεσίες
Στο δρόμο από την Αλωνίσταινα προς την Βυτίνα θα βρείτε το περίφημο «Διάσελο». Μια πανέμορφη χαράδρα σκεπασμένη από το δάσος. Εκεί θα δεις το μεγαλείο της φύσης να ξετυλίγεται μπροστά σου. Λίγο παραπάνω θα δεις την πηγή της Κοκκινόβρυσης.
Το Χιονοδρομικό Κέντρο Μαίναλο. Αν αγαπάς τα χειμερινά σπορ και συγκεκριμένα το σκι πρέπει να πας. Το Χιονοδρομικό Κέντρο Μαίναλο διαθέτει 8 εξαιρετικές χιονοδρομικές πίστες, ειδικό πάρκο για μηχανάκια ATV, το κεντρικό σαλέ για καφέ ή φαγητό, snowbar, καταφύγιο και τέσσερις χιονοδρομικούς αναβατήρες.
Τοπικές Γεύσεις & Προϊόντα
Κάθε ορεινό χωριό έχει και τις σπεσιαλιτέ του με ειδίκευση στο κρέας. Σε όποια ταβερνούλα κι αν καθήσεις μπορείς να παραγγείλεις αρνί σούβλας, κοκκορέτσι και παστό κρέας. Φυσικά δύο από τα παραδοσιακά προιόντα που πρέπει να αγοράσεις προτού φύγεις, είναι το μέλι ελάτου και τη “βανίλια Μαινάλου“.
Πώς θα πας:
Η Αλωνίσταινα απέχει από την Τρίπολη 25 χλμ και από την Αθήνα 195 χλμ. Από την εθνική οδό Αθηνών-Κορίνθου με κατεύθυνση προς την Τρίπολη. Μετά τα διόδια της Νεστάνης και τη σήραγγα του Αρτεμισίου θα στρίψετε δεξιά προς Λεβίδι – Βυτίνα. Περνάτε την διασταύρωση για Βυτίνα συνεχίζοντας ευθεία και μόλις φτάσετε στο 44ο χλμ της Ε.Ο. Τρίπολης – Πύργου στρίβετε αριστερά (υπάρχει σήμανση). Από εκεί η Αλωνίσταινα απέχει 9 χλμ.
Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: https://www.theoxenia-arcadia.gr/