Είναι η δεύτερη φορά φέτος που πηγαίνω στη Νάξο για συγκεκριμένους λόγους. Ο πρώτος ήταν τον Ιούνιο μετά από πρόσκληση του συνεταιρισμού ΕΑΣ Νάξου για την γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ και ο δεύτερος για το 9ο φεστιβάλ πατάτας Νάξου. Φυσικά το travelgirl.gr δεν θα μπορούσε να λείψει από τέτοια γεγονότα μέσα στο καλοκαίρι. Τη δεύτερη φορά επέλεξα να επισκεφθώ το νησί και να καθήσω περισσότερες μέρες για να δω από κοντά τα ξακουστά χωριά του κυκλαδίτικου νησιού. Φυσικά τα τοπία με αποζημίωσαν με το παραπάνω.
Διαβάστε επίσης: Το travelgirl.gr ταξίδεψε στη Νάξο με συνοδοιπόρο… την ξακουστή γραβιέρα Νάξου ΠΟΠ
Γλινάδο: Το “μπαλκόνι” της Νάξου
Το πρώτο χωριό που επισκέφθηκα ήταν το Γλινάδο ή αλλιώς το “μπαλκόνι της Νάξου”. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τη λέξη “γλίνα” δημώδη χαρακτηρισμό εδάφους πλούσιου σε αργιλόχωμα ή από την ονομασία «στα μέρη των Γλινάδων», στα μέρη του Μανόλη Γλινού συγκεκριμένα και των συγγενών του οι οποίοι ήταν οι πρώτοι οικιστές του χωριού.
Ο οικισμός Γλινάδο δημιουργήθηκε γύρω στο 1650, όταν εγκαταλείφθηκαν παλαιότεροι οικισμοί που υπήρχαν στην κοιλάδα του Τζίτζαμου, του Αγαμιτάδου, του Λουλούδου και του Λιβαδιού. Είναι από τα πρώτα χωριά της Νάξου με νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο και που εγκαταστάθηκε τηλεγραφείο. Μόλις έφτασα στην πλατεία του χωριού και συνάντησα τρεις φίλες, μικρές μαθητριούλες με οδήγησαν στο σχολείο τους για να το δω από κοντά.
Όση ώρα περπατούσα στα σοκάκια του χωριού, την προσοχή μου τράβηξαν τα σπίτια με την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική. Δεν σταμάτησα να φωτογραφίζω τις πόρτες αλλά και τα παλιά ερειπωμένα κτίρια τα οποία για κάποιο λόγο σε γύριζαν σε εκείνη την εποχή.
Το συγκεκριμένο χωριό είναι μία από τις πιο εύφορες περιοχές του νησιού, η οποία μάλιστα διαθέτει μία πολύ ικανοποιητική ύδρευση. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Χαρακτηριστικά γίνεται μεγάλη παραγωγή εξαιρετικών ποικιλιών πατάτας, αλλά και κρασιού.
Εγώ συνάντησα την κυρία Σοφία, ιδιοκτήτρια ενός από τα πιο παλιά κρεοπωλεία του νησιού.
Επιπρόσθετα στο Γλινάδο υπάρχει και το «Τυροκομειό», στο οποίο συγκεντρώνουν οι παραγωγοί της πεδινής Νάξου την παραγωγή γάλακτος και εκεί γίνεται η παραγωγή εξαιρετικών τυριών με κυρίαρχη τη γραβιέρα Νάξου.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι στο χωριό αυτό υπάρχουν πολλές εκκλησίες. Η μεγαλύτερη από αυτές είναι ο ιερός ναός του Αγίου Νικοδήμου που κτίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ανάμεσα στο Γλινάδο και στο Γαλανάδο υπάρχει μία από τις παλαιότερες εκκλησίες του νησιού, η εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος χτισμένη περί το 1680 μ.Χ. (στην οποία είναι κτισμένο και το νεκροταφείο των δύο χωριών).
Την ώρα που έφευγα συνάντησα έναν κάτοικο του χωριού πάνω στο γαιδουράκι του ο οποίος επέστρεφε στο σπίτι του για να πάει στην οικογένειά του τρόφιμα.
Σπιτικό φαγητό στην ταβέρνα Vrahos!
Δεν υπήρχε περίπτωση να μην δοκιμάσω τις εκπληκτικές γεύσεις της ταβέρνας Vrahos. Γεμιστά με φέτα και χωριάτικη σαλάτα με κάπαρη επέλεξα να δοκιμάσω καθώς το κρέας δεν είναι από τα φαγητά που τρώω. Η περιποίησή της έμοιαζε με αυτήν της μαμάς. Το service γρήγορο και η θέα σε αποζημίωνε με το παραπάνω. Βέβαια ο Χρήστος Νέζος έκλεψε την παράσταση αφού μπήκε στην κουζίνα και μας έφτιαξε και ομελέτα!
Απείρανθος: Το μαρμάρινο χωριό της Νάξου
Απείρανθος. Ή αλλιώς το “μαρμάρινο” χωριό που μοιάζει με φρούριο και σε περιμένει να το εξερευνήσεις. Χτισμένο στους πρόποδες του βουνού Φανάρι σε υψόμετρο 883 μέτρων και σε απόσταση σχεδόν 26 χιλ. από τη Χώρα, λένε πως χτίστηκε τον 10 αι. από τους Κρητικούς. Οι κάτοικοί του λέγεται ότι είναι κράμα Κρητών και Μικρασιατών.
Υπερώον: Το πιο ψηλό σημείο της Απειράνθου
Αφού πάρκαρα μπήκα μέσα και κατευθύνθηκα προς το καφενειο του χωριού και στο Υπερώον, για να συναντήσω την Παρασκευή, ιδιοκτήτριά του.
Η ντόπια διάλεκτος έχει διατηρηθεί ανέπαφη, τελείως ξεχωριστή με την υπόλοιπη Νάξο. Το ίδιο, όμως, τα έθιμα και οι παραδόσεις των κατοίκων της. Αυτοί οι 1024 άνθρωποi της ορεινής Απειράθου, σήμερα, δείχνουν την μεγάλη άνθηση του τόπου στα γράμματα, στις τέχνες, στην υφαντική, στην πολιτική.
Ζαμπόνι: Ο Μάλαμας μας εξηγεί πώς το φτιάχνουν
Το ζαμπόνι είναι το τοπικό τους αλλαντικό το οποίο είναι ξακουστό. Ο Μάλαμας, είναι γέννημα θρέμμα του χωριού και μου εξηγεί πώς το φτιάχνουν.
Το travelgirl.gr συναντάει την καλύτερη φουρνάρισσα της Απειράνθου που ψήνει τα ψωμιά σε ξυλόφουρνο
Λίγα μέτρα πιο κάτω, η Βούλα φτιάχνει το ψωμί της στον ξυλόφουρνο και η μυρωδιά σου σπάει τη μύτη. Οι κάτοικοι του χωριού ένας ένας πηγαίνει για να το προμηθευτεί ζεστό ζεστό καθε πρωί.
Τα κουλουράκια της είναι ξακουστά και βοηθός της σε όλο αυτήν την προσπάθεια είναι ο γιος της.
Ενετικοί πύργοι, επιβλητικά διώροφα κτίρια, καλντερίμια με πλακόστρωτα σοκάκια και γραφικές πλατείες είναι μόνο μερικές από τις εικόνες που θα συναντήσεις πηγαίνοντας στην Απείρανθο. Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που υπάρχει σε κυκλαδίτικο νησί. Το συγκεκριμένο χωριό μάλιστα διαφέρει με τα υπόλοιπα του νησιού σε πολλά,όπως στο γλωσσικό ιδίωμα, τα ήθη και τα έθιμα.Σήμερα διαθέτει τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη των Κυκλάδων, τη Βιβλιοθήκη Νίκου Νικ. Γλέζου, καθώς και έναν συνεταιρισμό υφαντικής τέχνης γυναικών
Το travelgirl.gr μπήκε μέσα στον συνεταιρισμό υφαντικής τέχνης γυναικών και έμαθε τα μυστικά του
Τα παραδοσιακά υφαντά είναι χειροποίητα δημιουργήματα των γυναικών του Συνεταιρισμού Απεράθου (Απείρανθος). Απέναντι ακριβώς από την εκκλησία της Παναγίας συνάντησα μερικές από τις γυναίκες και μιλήσαμε από κοντά για τα χειροποίητα, παραδοσιακά υφαντά του γνήσιου Απεραθίτικου αργαλειού.
Διατηρώντας την παράδοση που βρήκαν από τις γιαγιάδες και τις μανάδες τους αντιγράφοντας σχέδια και χρώματα φτιάχνουν και πουλάνε είδη για το στολισμό του σπιτιού και για να εντυπωσιαστεί ο επισκέπτης.
Ο Πύργος του Ζευγώλη (17ος αι.), χτισμένος πάνω σε βράχο στην είσοδο του χωριού θα σε καθηλώσει με την ομορφιά του και την επιβλητικότητά του.
Τα μουσεία που πρέπει να επισκεφθείς είναι το Αρχαιολογικό, με ευρήματα κυρίως της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, το Γεωλογικό, με 2.000 σπάνια εκθέματα από την πλούσια φύση της Νάξου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας με συλλογή από την πανίδα της περιοχής και ένα μικρό ενυδρείο, καθώς και το Λαογραφικό, με παραδοσιακά υφαντά και εργαλεία όπως επίσης και το Μουσείο Παιδικού Πολιτισμού Αιγαίου, ένα μικρό μουσείο όπου παρουσιάζεται η σχέση των παιδιών με το παιχνίδι- και όχι μόνο- από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια.
Το travelgirl.gr σε ξεναγεί στην Παναγία την Απειρανθίτισσα
Η Απείρανθος έχει υπέροχες εκκλησίες με σημαντικότερα την Αγία Κυριακή, που χρονολογείται την περίοδο της Εικονομαχίας (9ος αιώνας) και αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία, όχι μόνο της Νάξου, αλλά και των Βαλκανίων. Η Παναγία η Απειρανθίτισσα έχει το καμπαναριό της, σήμα κατατεθέν του χωριού ενώ το μαρμάρινο τέμπλο της είναι ένα αριστούργημα.
Μπήκα μέσα στην εκκλησία και έμαθα πολλά για την ιστορία της από την κυρία Ειρήνη.
Από την Απείρανθο έφυγα γεμάτη και δώσαμε ραντεβού για του χρόνου.
Μουτσούνα: Το λιμάνι της ήταν το κέντρο φόρτωσης του σμυριγλιού
Είκοσι λεπτά περίπου οδήγησα από την Απείρανθο για να βρεθώ στη Μουτσούνα σε ένα υπέροχο γραφικό ψαροχώρι. Αποτελούσε μέχρι αρχές της δεκαετίας του 80 κυρίως εμπορικό όρμο εξαγωγής σμύριδας. Εκεί καταλήγει το εναέριο σύστημα μεταφοράς σμύριδας ο «εναέριος» όπως λέγεται τοπικά, από τα σημεία εξόρυξης όπου και το μετάλλευμα ζυγίζεται και στη συνέχεια φορτώνεται προς εξαγωγή σε φορτηγά πλοία που προσεγγίζουν εκεί. Η Μαρία Σαρρή ιδιοκτήτρια της φημισμένης ψαροταβέρνας Apanemi, μου μίλησε για αυτό το μεγάλο έργο.
Η Μουτσούνα είναι συνδεδεμένη με την ιστορία του σμυριγλιού στον 20ο αιώνα. Το λιμάνι της ήταν το κέντρο φόρτωσης του σμυριγλιού, σε εποχές, ιδιαίτερα μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε το σμυρίγλι ήταν ένα βασικό εξαγώγιμο προϊόν της Ελλάδας.Στη διαδρομή από τ’ Απεράθου προς τη Μουτσούνα,-12 χιλιόμετρα- έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την πορεία του «Εναέριου», του εναέριου σιδηρόδρομου, που μετέφερε το σμυρίγλι από τις στοές της εξόρυξης του, μέσα στα βουνά, μέχρι τη σκάλα φόρτωσης στο λιμάνι της Μουτσούνας. Ο εναέριος σιδηρόδρομος των σμυριδωρυχείων της Νάξου συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία βιομηχανικά μνημεία της Ελλάδας.
Σήμερα, η Μουτσούνα είναι κυρίως ένας τουριστικός προορισμός, ο οποίος μπορεί ν΄ αποτελέσει και το κέντρο για περαιτέρω εξερεύνηση των Ανατολικών και Νότιο-ανατολικών ακτών της Νάξου, με τις πανέμορφες και σχετικά παρθένες ακόμα ακρογιαλιές και το μαγευτικό τοπίο, που συνδυάζει τα βουνά, τη θάλασσα και απέναντι, τις αναδυόμενες Μικρές Κυκλάδες. Το χειμώνα στη Μουτσούνα οι μόνιμοι κάτοικοι είναι περίπου είκοσι οικογένειες -μερικοί είναι συνταξιούχοι αλλά και Δημόσιοι υπάλληλοι-που ασχολούνται με τη γεωργία, την αλιεία και την κτηνοτροφία.
Apanemi: Η καλύτερη ψαροταβέρνα της Νάξου
Ο σύζυγος της Μαρίας Σαρρή, παίρνει το καίκι κάθε πρωί και πηγαίνει στα ανοιχτά για να ψαρέψει. Ό,τι βγάλει πηγαίνει κατευθείαν στην κουζίνα και με τα μαγικά χέρια της Μαρίας γίνεται από τα καλύτερα πιάτα που έχεις φάει ποτέ στη ζωή σου.
Από αστακούς, μπαρμπούνια, καλαμαράκια μέχρι φρέσκα χόρτα κι άλλα σαλατικά, το Apanemi σε περιμένει για ένα μοναδικό ταξίδι γαστρονομίας. Πάνω στη θάλασσα, με τα χρώματα της θάλασσας και του ουρανού, δεν είναι τυχαίο που έχουν περάσει από τα τραπέζια του, πολιτικοί, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών αλλά κι Έλληνες και ξένοι επιχειρηματίες.
Τηλ: 2285 068070
Από Μουτσούνα και με σύγχρονο ασφαλτοστρωμένο δρόμο 20 χιλιομέτρων οδηγούμαστε σε δεκάδες φυσικά λιμανάκια με πεντακάθαρα νερά που καλύπτουν όλα τα γούστα απο ερημιές μέχρι πολυσύχναστες αμμουδερές παραλίες. Μια συμβουλή: Να έχετε φουλ βενζίνη και τη φωτογραφική σας μηχανή έτοιμη!
Χαλκί: Το χωριό με την παράδοση στο κίτρο
Το Χαλκί είναι ένα μικρό, αλλά μοναδικό κεφαλοχώρι. Ξεχωρίζει με τα παλιά του αρχοντικά με τα κεραμίδια, τα κλασσικά μπαλκόνια με τα ωραία κάγκελα, γιρλάντες στις στέγες και πλακόστρωτες αυλές. Βρίσκεται δίπλα στο ρέμα, με τα πανύψηλα δέντρα και το τρεχούμενο νερό, τις γούρνες που έπλεναν τα ρούχα τους άλλες εποχές και τα μικρά συμπαθητικά καταπράσινα περιβολάκια.
Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, βιώνουν μια διαφορετική αίσθηση ανεμελιάς, απόλαυσης και εξερεύνησης ενός χώρου που παντρεύει με επιτυχία το χθες με το σήμερα. Τα περισσότερα σπίτια ανακαινισμένα και καλαίσθητα μας πληροφορούν περήφανα, για την ευημερία των λιγοστών κατοίκων του σε μια εποχή που η ζωή στα υπόλοιπα χωριά ήταν πολύ σκληρή. Αυτό συνέβαινε γιατί η θέση του Χαλκείου είναι σε σημείο που ενώνει οδικά όλα τα χωριά και για το λόγο αυτό είχε εξελιχθεί σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο.
Μέσα στο χωριό και τριγύρω του υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά μνημεία, βυζαντινές εκκλησίες γεμάτες τοιχογραφίες και ψηλοί ενετικοί πύργοι. Έχει την ορεινή έδρα του Δήμου και διάφορα μαγαζιά που εξυπηρετούν την ευρύτερη περιοχή. Επίσης, καφέ και γλυκοπωλεία, καθώς και εστιατόρια με ενδιαφέρουσες και ξεχωριστές γεύσεις περιμένουν τον επισκέπτη να τον φιλοξενήσουν στις καρέκλες τους το καλοκαίρι, κάτω απ’ τον ίσκιο και τη δροσιά των δέντρων τους.
Το travelgirl.gr στην ποτοποιία Βαλληνδρά
Η ποτοποιία «Βαλληνδρά», προσφέρει στους φιλοξενούμενους και περαστικούς το εξαιρετικό της ποτό, το κίτρο, από απόσταγμα φύλλων κιτριάς, το οποίο δίνει την ευκαιρία σ’ αυτόν που το παίρνει να ταξιδέψει νοερά και ν’ αναπολήσει τον τόπο της παραγωγής του, όταν θα βρίσκεται μακριά. Επιλέγουν τα πιο ώριµα και αρωµατικά φύλλα, από τον Οκτώβριο µέχρι τον Φεβρουάριο, και κάνουν την απόσταξη στο ίδιο καζάνι από το 1870.
Από την εποχή που οι πρόγονοί τους έπαιρναν βραβεία για τα λικέρ τους και εξήγαν σαρτρέζ, τριπλ σεκ και κίτρο Νάξου στην Αµερική, την Αίγυπτο και την Ευρώπη, µέχρι σήµερα, αυτό που έχει αλλάξει είναι µόνο οι ποσότητες.
Η ετήσια παραγωγή δεν ξεπερνά πλέον τις 20.000 µε 25.000 φιάλες. Διάφανο λουλουδιαστό λικέρ κιτριάς, προϊόν µε Προστατευόµενη Ονοµασία Προέλευσης, γλυκόπιοτο, σε τρεις τύπους (µε διαφορετικό ποσοστό αλκοόλ και ζάχαρης), µε αλλιώτικο χρώµα, πράσινο, κίτρινο και λευκό.
Ακολουθήστε τη Μαρκέλλα Σαράιχα στα social media
Facebook travelgirl.gr
Instagram @markellasharaiha και
Ευχαριστώ θερμά
Τον Δημήτρη Καπούνη, πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου για το ταξίδι στη Νάξο
Την Blue Star Ferries
Όποιος θέλει για φαγητό να πάει και στο χωριό Μελανες….